Het bandrecorderboek

Mijn vader had er een. Gekocht ergens in de jaren zestig en gebruikt tot diep in de jaren zeventig. Hij nam er de huwelijksmis mee op van vrienden, een verjaardag in zijn ouderlijk huis en later ook mijn allereerste geluidjes, nadat ik hem tot pappa had gebombardeerd. Je hoort me er groter worden, een zusje krijgen, die ook geluid gaat maken. En dan houdt het ineens op. Toen ging de bandercor - zoals ik m altijd noemde - stuk en kwam er een radio cassetterecorder. Dat is ergens in 1981 geweest.

Er staat een foto van bandercor in dit boek. Het is een goede keus geweest, die mijn vader destijds heeft gedaan, zo blijkt uit de beschrijving. Een Philips viersporen-stereorecorder. Inderdaad, de banden konden linksom en rechtsom draaien, en omgekeerd worden neergelegd, waarna ze nogeens linksom en rechtsom konden draaien. Ja, er zat een tweede luidspreker in het afneembaar kofferdeksel. En dat stereo meeluisteren tijdens opname met hoofdtelefoon of luidsprekers kon inderdaad ook. Maar ik ben van bouwjaar 72 en voor ik mono van stereogeluid kon onderscheiden, bestond mono al bijna niet meer.

In het bandrecorderboek komt de opvolger, de cassetterecorder, kort aan bod. Maar het is toch voornamelijk bandrecorder, in mono en stereo, tweedehands en nieuw, wat ter sprake komt. En de handleiding voor GELUID BIJ DIA EN FILM, aldus de ondertitel in hoofdletters op de titelpagina. Dia's, dat was een soort Powerpoint presentatie van foto's. Alleen kon je ze niet vanuit je toestel rechtstreeks in een computer pompen, maar moest je er bij de fotograaf kleine fotootjes van laten maken. En die in een sleufje stoppen, om ze zo door het dia apparaat - dat projector heet - heen halen. We hebben boven nog zo'n amper gebruikt ding staan. In de categorie geërfd, amper gebruikt, maar zonde om weg te gooien.

Film opnemen met geluid is lang niet mogelijk geweest. Vandaar die handleiding in dit boek er bij. Van het verschijnsel film werden in deze hobby serie meer boeken geschreven.

14,50 staat er voor in dit boek geschreven. Gevolg door 5,- en ten slotte 2,-. Het boek is dus onverkocht en een aantal malen afgeprijst geweest. Om het toch nog niet kwijt te raken. Ik kocht dit boek uiteindelijk in juni 2011 op een kofferbakmarkt. Daar heb ik er vast die twee euro niet meer voor betaald. Dit is dan ook met recht een toen boek, leuk voor de verzamelaars. Om veel van die 'o ja' dingen in te lezen. Uitkijken met magnetische velden, bijvoorbeeld. Want anders gaat het geluid vervormen. Zorg dat de recorder op een vaste ondergrond staat. Want anders trilt de opname mee. Zet de teller op nul als u de band start. Want anders heb je geen idee meer, waar je gebleven bent. Schrijf op de bijgeleverde dozen de tellerstand van een opname, zodat u dat later gemakkelijk terug kunt vinden. 

Er zit zelfs nog een bestelkaart in, van de uitgeverij. Met het kopen van dit boek heeft u een goede keuze gedaan, zo staat er op te lezen. Mocht u belangstelling hebben voor meer goede boeken, dan loont het de moeite op deze kaart uw naam en adres en het gebied waarvoor u zich interesseert in te vullen en aan ons op te sturen. Of uitgeverij Veen nog aan de Leidsegracht in Amsterdam zit? Vast niet. Misschien bestaat de uitgever wel niet eens meer.

Met bandercor liep het trouwens nog goed af. Na jaren werkloos en kapot op zolder te hebben gestaan, nam mijn vader m mee naar zijn werk. Hij had een nieuwe, nog jonge collega gekregen, die als hobby had: oude apparaten repareren. Erg kapot bleek ie niet eens te zijn. Het was een kwestie van een paar onderdelen vervangen geweest, toen deed bandercor het weer. En konden mijn ouders als vijftigplussers en mijn zus en ik als twintigers weer luisteren naar al die vergeten dingen uit de jaren zestig en zeventig. Inclusief het geluid van het slaan van de klok in de kamer, dat bij elke opname wel te horen is. Geweldig.

Voor de tweesprong

Olga Hovingh is wees. Haar moeder is pas onlangs overleden en van het plan, Nederlands te gaan studeren, kan niets terecht komen. Olga moet geld gaan verdienen. Ze vindt een pension en al snel ook een baan. Op de boekenafdeling van een warenhuis, dat binnenkort zal openen.Wanneer haar vader is overleden, wordt niet verteld. Blijkbaar heeft Olga ook geen familie of bekenden meer, die zich over haar ontfermen, want er wordt over niemand gesproken. Als in Remy in Alleen op de wereld. 

In het warenhuis sluit zij vriendschap met Margreet, die al wat ouder is en pas haar verloving heeft verbroken. Margreet is de oudste van een groot gezin, waar Olga meteen hartelijk wordt ontvangen. Ook Margreet heeft geen vader meer, maar dat wordt deels goedgemaakt door oom Freek Marlot. De jongere broer van moeder, waarschijnlijk, want dat wordt in het boek niet met vermeld.

Op de boekenafdeling werkt verder nog Marijke, vijftien jaar, net geslaagd voor de Mulo. En Ank, die een paar jaar in een bibliotheek heeft gewerkt en door protectie van een der chefs als tweede verkoopster op de boekenafdeling is gaan werken. Tussen haar en Olga, die derde verkoopster is, is er al snel sprake van vijandschap, aangezien Olga haar werk veel beter doet. De chef heet Walter van der Griendt, een aardige, wat stille man, die zich later met Margreet verloofd. En de pianiste van de muziekafdeling, Erna. Zij is een jonge weduwe van goede komaf, waar Ank zich maar al te graag aan spiegelt. Die zou dolgraag zo'n luxueus leventje willen leiden, maar heeft er het geld niet voor. Ank zet zich tot stelen en wordt uiteindelijk ook betrapt.

En dan zijn er natuurlijk nog de interessante klanten, waar dokter Van Leeuwen, leraar Nederlands aan een gymnasium er een van is. Hij is begin veertig en al meteen gecharmeerd van Olga. Als hij van haar hoort, dat ze eigenlijk Nederlands had willen gaan studeren, biedt hij haar aan, eens bij het Leeskabinet voor haar te informeren. Daar zou ze qua werk veel beter op haar plaats zijn. Olga gaat er op gesprek, maar zodra ze hoort, dat ze er pro deo moet gaan werken, haakt ze af. De vriendschap met dokter Van Leeuwen blijft, evenals die met zijn oude moeder, met wie hij samenwoont. Maar als hij uiteindelijk voorstelt, met haar te trouwen, wijst ze hem af en strandt de vriendschap. Olga mag dan alleen zijn, zo maar trouwen wil ze toch ook niet.

Ze vindt binnen het warenhuis een andere baan, op de Giftshop. Via bemiddeling van de personeelsfunctionaris wordt ze leider van het zomerkamp van het warenhuis voor de jongere medewerksters. En uiteindelijk wordt ze verkoopster in de Boatshop, de varende variant van het warenhuis. Er moet nog getrouwd worden ook. Of ten minste een nieuw huwelijksaanzoek worden gedaan. Van dokter Van Leeuwen heeft ze dan al heel lang niets meer gehoord. Het is dan ook niet opnieuw van hem, maar van Freek Marlot. En ze geeft hem haar jawoord. Maar nog niet meteen. Want er zijn eerst nog wat dingen die ze 'met zichzelf moet uitvechten'. Daarom gaat ze eerst nog met de Hollandia op pad.

Wijze woorden en een wijs besluit voor een meisje van amper twintig. En daarmee eindigt dan ook het verhaal. Hans Borrebach voorzag het omslag van Olga met twee heren. Freek en dokter Van Leeuwen. 'hechte vriendschap en - als zij voor de tweesprong staat en de goede keuze doet - ook de liefde, aldus de wervende achterflaptekst. Met Ank en Erna heeft het nooit geboterd, van Margreet en haar familie lezen we na de verloving niets meer en met dokter Van Leeuwen wordt ook niet meer gesproken na dat mislukte aanzoek. Over welke hechte vriendschap het dan wel gaat, mag de lezer raden. Veel blijven er niet meer over.

Ik kook vlug

... met behulp van een magnetron? Nee. ... door een diepvriesmaaltijd in een koekenpan te gooien en met het deksel er op zachtjes gaar te laten worden? Nee. ... met een tosti ijzer? Nee. ... een poffertjespan? ... ook al niet.

Ik kook vlug betekent alleen maar... ik organiseer. ik weet wat ik koop. ik weet wat ik klaar wil maken. ik weet hoeveel tijd het me zal kosten, aldus pagina 8. Waarna deze opmerkingen stuk voor stuk verder worden uitgelegd. Ik organiseer betekent bijvoorbeeld: het is nodig dat ik eerst katten, kinderen, honden verzorg. Want als ik dat niet doe, zou ik toch geen rust hebben, of zouden deze zo lastig worden dat ik er toch zenuwachtig van word. Het betekent ook: kookvolgorde organiseren. Dus wat af moet koelen en lang koken het eerst bereiden, dan pas de sla wassen en een hors d' oeuvretje opmaken. En systeem aanbrengen in de activiteiten: dus eerst goedendag zeggen, telefoontjes afhandelen en dan in de keuken verdwijnen en achter elkaar opschieten.

Een geweldig leuke bloemlezing is dit exemplaartje uit de Maraboe Flashreeks. Bent u nu zo zenuwachtig en gehaast, mevrouwtje, dat u niet eens de tijd heeft er over na te denken wat u gaat eten, en heeft u maar 30. 45 of 60 minuten om alles voor elkaar te krijgen eer uw man (vriend of gast) komt en heeft u dan ook nog voor 's avonds visite uitgenodigd? Wel, wel dat is een hele toestand. Maar daarvoor is nu juist deze Flash bedoeld en hoeft u dus maar even de komende pagina's door te kijken om vlug uw keuze te maken.

Waarna er pagina na pagina gerechten volgen. Het een nog smeriger en vetter dan het ander. Vlees in blik vermengd met gebakken aardappels en bonen uit blik. Groenten uit blik in een klodder mayonaise omwikkeld met ham. Toetjes met rum en sla met eierdooiers en citroen. Doperwten uit blik met  gesmoord slahart. Spaghetti met tong. Fondue met camembert. Het is wachten op een hartinfarct, mevrouwtje. Of meneertje. Maar dan is het toch uw schuld, mevrouwtje. Want dan heeft u deze Flash vast niet goed gelezen.

Het was 1961, we wisten al wel dat we te veel calorieën aten, maar we stonden er nog niet zo erg bij stil. Er werd nog volop alcohol genuttigd, het eerder genoemde gehaast mevrouwtje krijgt als advies dat een goed glas wijn en zelfs al een glas schuimend bier vermoeidheid en kribbigheid als sneeuw voor de zon verdwijnen. Hoewel het in deze Flash niet genoemd wordt, werd er ook nog volop gerookt. En vet gegeten. Klaargemaakt door de vrouw des huizes. Meestal dan. Precies één alinea wordt gewijd aan een man, die moet koken. Maar dat is dan, omdat mevrouw op reis is, en de maaltijden in een restaurant te duur en met vrienden te bezwaarlijk worden.

'Ik  kook vlug' verscheen oorspronkelijk bij uitgeverij Gérard & Co, te Verviers, onder de titel: 'Je cuisine vite'

Meer over Maraboe Flash is te lezen op deze (deels Franstalige) website.